Thế giới sử dụng và xử lý hàng triệu tấn nhựa mỗi ngày. Người Mỹ vứt đi khoảng 0,2 kg nhựa mỗi ngày và tất cả các loại nhựa này có thể vỡ thành các mảnh có đường kính dưới 0,5 cm.
Các hạt vi nhựa cũng như những thứ được sử dụng trong các vật phẩm chăm sóc cá nhân sẽ trôi ra vùng biển. Một con số khổng lồ 8,8 triệu tấn nhựa xâm nhập vào các đại dương mỗi năm và hiện có khoảng 276 tấn nhựa trôi nổi trên các đại dương.
Cá, trai, hàu và các sinh vật biển (cũng như nước ngọt) khác sẽ ăn phải những vi nhựa này. Điều gì xảy ra khi chúng ta ăn tất cả các vi chất này trong quá trình tiêu thụ những loại thủy hải sản? Nhiều người sẽ không tin rằng những tác động của việc ăn phải vi nhựa có thể khiến bản thân không bao giờ muốn chạm vào một vật phẩm nhựa nào nữa.
Phthalate và sinh sản
Nhựa được làm bằng phthalate, một hóa chất làm cho nhựa có tính dẻo. Một số phthalate bao gồm DBP, BBP, DEHP, DINP, DnOP và DIDP. 3 loại đã bị cấm trong đồ chơi trẻ sơ sinh và 3 loại còn lại cũng bị cấm tạm thời. Tuy nhiên, chúng không bị cấm sử dụng cho mục đích khác.
2 chất có liên quan đến tổn hại sinh sản ở chuột đực, 1 loại khác có liên quan đến lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ và gây ra các vấn đề phát triển sinh sản ở chuột. Vấn đề cũng được nhìn thấy ở trẻ em trải qua tuổi dậy thì. Các nghiên cứu cho thấy rằng tiếp xúc với các loại chất này là khá phổ biến.
Phthalate và ung thư
Hầu hết các phthalate này có liên quan đến ung thư trong các xét nghiệm ở phòng thí nghiệm. Chúng được biết là làm cho các tế bào ung thư vú phát triển trong ống nghiệm và gây ra khối u ở chuột. Trong khi mối liên hệ trực tiếp đến ung thư chưa được biết đến ở người, có rất nhiều bằng chứng cho thấy phthalate là nguy hiểm.
Ngay cả khi không bị ung thư khi tiếp xúc, mọi người vẫn có thể bị kích ứng da và mắt. Chúng cũng gây buồn nôn và chóng mặt. Tỷ lệ ung thư tăng có thể một phần do các hạt vi nhựa trong thực phẩm.
Gốc tự do và mất trí nhớ
Vi chất có thể tích tụ trong gan chuột, thận và ruột. Khi chuột được cho ăn vi chất, chúng được hấp thụ qua thành ruột vào dòng máu. Từ thời điểm đó, chúng được truyền tới các cơ quan khác. Gan chuột siêu nhỏ tạo ra các gốc tự do cao.
Sự mất cân bằng của các gốc tự do có liên quan đến bệnh tiểu đường, xơ vữa động mạch (động mạch cứng), huyết áp cao, ung thư, bệnh tim, các tình trạng như Parkinson, Alzheimer và gây viêm mãn tính.
Bisphenol A (BPA) và rối loạn sinh lý
Hầu hết mọi người đã nghe nói về BPA (bisphenol A). Đây là một hóa chất thường được sử dụng để làm chai nước và hộp đựng thức ăn và là một trong những hóa chất được nghiên cứu nhiều nhất trong nhựa.
BPA có liên quan tới gây rối loạn sinh sản, bất lực ở nam, bệnh tim, tiểu đường loại 2, tăng cân, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ thai nhi, ung thư vú, tuyến tiền liệt, và hen suyễn.
Các nhà sản xuất đã tự nguyện ngừng sử dụng BPA trong bao bì và dụng cụ cho trẻ sơ sinh (sau đó FDA cũng đã ban hành lệnh). Tuy nhiên, nó vẫn được tìm thấy trong nhựa.
Vận chuyển các chất độc hại
Nước ngọt và đại dương được biết là có chứa kháng sinh và các chất độc khác. Vi nhựa được biết là hấp thụ vi khuẩn, virus, kim loại nặng và các chất có hại khác.
Cá sau đó ăn những vi chất này hoặc nghĩ rằng chúng là sinh vật phù du, khi chúng di chuyển lên chuỗi thức ăn. Vì con người nhìn chung là đứng đầu chuỗi thức ăn, tất cả các loại nhựa này và sự độc hại của chúng có thể tích tụ trong cơ thể mọi người.
Vi nhựa ẩn chứa rất nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng. Từ sinh sản đến phát triển thể chất và nhận thức, cho tới các bệnh nguy hiểm khác, sự phụ thuộc vào nhựa của con người gây ra các vấn đề sức khỏe rất lớn. Và đừng nghĩ rằng có thể tránh được vi nhựa bằng cách tránh tiêu thụ các sinh vật sống dưới nước.
Hạt vi nhựa được tìm thấy cả trong không khí và hít vào phổi, được hấp thụ bởi thức ăn trong các thùng chứa, được đưa qua chuỗi thức ăn để tới mọi nguồn thức ăn động vật và hấp thụ vào thực vật. Khoa học chỉ có dữ liệu cụ thể về BPA, nhưng các nghiên cứu chỉ ra rằng vẫn còn nhiều hóa chất nguy hiểm trong nhựa.
Hương Giang/ VietQ
